Phan tả diệp có vị đắng, tính hàn, có tác dụng tiêu tích trệ, chướng bụng do đại tiện không tiêu, giúp nhuận tràng, hỗ trợ đẩy lùi táo bón.
Từ 3500 năm về trước, Phan tả diệp đã được biết đến với công dụng nhuận tràng, điều trị táo bón.
Hiện nay, vị thuốc này đã được ứng dụng rộng rãi trong việc chữa bệnh tại các nước châu Âu và châu Á, trong đó bao gồm Việt Nam.
Đặc điểm cây Phan tả diệp
Phan tả diệp còn có tên gọi khác là Hiệp diệp, Tiêm diệp. Tên khoa học: Phan tả diệp lá hẹp (Senna angustifolia Mill.); phan tả diệp lá nhọn (Senna acutifolia (Del.), thuộc họ Ðậu (Fabaceae).
Trong đó, cây C.angustifolia có nguồn gốc từ Ả Rập. Còn C.acutifolia có nguồn gốc từ Châu Phi. Hiện nay, Phan tả diệp được trồng nhiều ở một số nước như Udơbekistan, Tatgikistan.
Tại Việt Nam, loại cây này được trồng chủ yếu ở các vùng như Phú Yên, Ninh Thuận, Hà Nội và SaPa.
Cây Phan tả diệp có chiều cao khoảng tầm 50-100cm, lá kép lông chim chẵn, hoa vàng mọc thành chùm, quả dẹt trong chứa 6-8 hạt hình trứng dẹt màu nâu.
Hầu như chỉ có lá của Phan tả diệp được áp dụng làm vị thuốc, quả ít được dùng. Cây đủ lớn, người ta thu hái cành lá, tuốt lấy lá chét phơi khô hoặc sấy ở nhiệt độ 40-50 độ C, sau đó bảo quản nơi khô ráo để dùng dần.
Trong loại thuốc này có chứa một số dưỡng chất như Sennosid A, Aloe hoặc Rhein, Isorhamnetin, chất nhựa khô…Những thành phần này có lợi cho cơ thể cũng như giúp hỗ trợ điều trị nhiều bệnh khác nhau.
Vì sao Phan tả diệp có tác dụng nhuận tràng, đẩy lùi táo bón?
Theo chuyên gia, các hợp chất hoạt động trong trà Phan tả diệp kích thích niêm mạc đại tràng, thúc đẩy các cơn co thắt ruột và làm cho quá trình “đi nặng” diễn ra nhẹ nhàng hơn. Bên cạnh đó, thảo mộc phan tả diệp còn ngăn ruột kết tái hấp thu nước và chất điện giải làm cho phân mềm hơn.
Chính vì thế, loài cây này được sử dụng để nhuận tràng, đẩy lùi táo bón rất hiệu quả.
Một số bài thuốc điều trị táo bón, nhuận tràng bạn có thể áp dụng như sau:
Bài thuốc giúp nhuận tràng, làm mềm phân, chống táo bón
Bạn hãm lá phan tả diệp mỗi lần 3-4g. Ngày uống 1 lần vào buổi sáng, trước bữa ăn.
Bài thuốc giúp gây xổ mạnh, trị đại tràng thực nhiệt, phân táo kết nhiều
Bạn có có thể dùng từ 5-7g là phan tả diệp.
Bài thuốc giúp tăng nhẹ nhu động ruột, giúp cho tiêu hóa được tốt
Bạn dùng lá phan tả diệp 1-2g/ngày. Sau khi uống, độ 6-7 tiếng là có tác dụ
Bài thuốc kích thích tiêu hóa
Bạn nên dùng 1 đến 2gr 1 lần 1 ngày. Có thể phơi khô lá sau đó sắc với nước uống.
Các tác dụng khác của Phan tả diệp
Kháng khuẩn, ngăn gừa nấm da
Loại cây này có tác dụng kháng khuẩn Bacillus dysenteriae, streptococcus loại A, Enterococcus, bệnh nấm ngoài da.
Hỗ trợ điều trị men gan cao
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người bị men gan cao sau khi uống Phan tả diệp với liều cao 12g/lần, ngày uống 2 lần sau một thời gian đã được chữa trị khỏi.
Thải độc gan
Phan tả diệp cũng còn có tác dụng lọc máu tẩy độc trong gan và tống độc xuống ruột gìa đẩy ra ngoài, cđồng thời loại bỏ cơn sốt do do nhiễm khuẩn, nhiễm trùng.
Tác dụng cầm máu
Đây là một trong những tác dụng mà ít người biết đến. Bạn có thể dùng Phan tả diệp để cầm máu với liều 1g/lần, ngày 3 lần sẽ làm tăng số lượng tiểu cầu, fibrinogen, rút ngắn thời gian đông máu.
Lưu ý khi sử dụng Phan tả diệp
- Táo bón do thắt cơ ruột, viêm ruột già không nên dùng vì khi sử dụng sẽ gây co bóp ruột nhanh, gây tổn thương đến ruột già trong trường hợp bị viêm.
- Người bị tiêu chảy càng không nên sử dụng vì nếu sử dụng sẽ có thể gây kiết lỵ.
- Thảo dược này có khả năng gây tăng co bóp cơ trơn tử cung và bàng quang nên phụ nữ có thai, viêm bàng quang và viêm tử cung không nên dùng.
- Chỉ dùng đúng liều, tránh dùng quá liều. Nếu dùng với liều lượng quá lớn sẽ gây xổ mạnh, làm cơ thể mất nước đột ngột và rất nguy hiểm đến sức khỏe.
Trên đây là những thông tin liên quan đến cây Phan tả diệp, cũng như cách phòng ngừa bệnh táo bón, nhuận tràng. Hi vọng sẽ giúp bạn biết cách sử dụng loại thảo dược này một cách hiệu quả nhất.
